Toeristisch Menen heeft heel wat te bieden. Toppers zijn de “Hollandse” vestingen en de ondergrondse kazematten, volledig gerenoveerd en voor het publiek toegankelijk gemaakt. Het Menense stadhuis en belfort pronken eveneens in een nieuw kleedje. Overal in de stad vind je beeldhouwwerken terug. Menen treedt dan ook als beeldenstad op de voorgrond. Je kan ook genieten van de klassieke en frivole gevels in Menen. Wie tot rust wilt komen, vindt ongetwijfeld een geschikt plekje in het ruim aanwezige stadsgroen. Voor de winkelende toerist vormen de Rijselstraat en ‘De Barakken’ een waar paradijs.
Ontdek hier alle bezienswaardigheden van de grensverleggende stad Menen.

Stadhuis en belfort
Het Meense stadhuis dateert uit 1782 en werd in classicistische stijl gebouwd. Het gebouw kwam ongehavend uit de beide wereldoorlogen en is een verrassende combinatie van oud (het exterieur) en nieuw (het interieur). De historische voorgevel oogt statig. Binnenin word je verrast door een expressieve nieuwbouw. Deze renovatie/verbouwing werd in 2007 voltooid en behaalde verschillende nominaties en prijzen. De stadsdiensten bevinden zich in het stadhuis. Het belfort van Menen is 33 meter hoog en herbergt een mooie beiaard. In de zomer worden geregeld beiaardconcerten gegeven. Sinds 1999 wordt het belfort door de UNESCO beschermd.

Vestingen en kazematten
In opdracht van de Zonnekoning Lodewijk XIV maakte Vauban van Menen een versterkte stad. (1679-1689) De vestingen hadden een omtrek van drie kilometer. Er waren elf bolwerken (bastions) en vier stadspoorten. Deels door herhaaldelijke belegering van de stad en deels door bouwkundige ingrepen, bleven van de oorspronkelijke vestingen enkel de fundamenten bewaard. De huidige “Hollandse” vestingen (1817-1830) werden bovenop de fundamenten van de Vaubanversterking gebouwd. Menen lag toen aan de zuidgrens van het Koninkrijk der Nederlanden en diende tegen Frankrijk te worden beschermd. Je kunt bovenop de Nederlandse vestingmuren wandelen en fietsen. Elf bomvrije, ondergrondse ruimten (kazematten) zijn voor het publiek opengesteld. Ideaal voor gezinnen met kinderen!

Stadsmuseum 't Schippershof
Het stadsmuseum, de toeristische dienst en het museumcafé zijn ondergebracht in ’t Schippershof, een gerestaureerd pand uit het einde van de 17de eeuw. De collectie van het museum omvat twee grote luiken: ‘Menen bezet’ en een rijke beeldenverzameling. In de zaal ‘Menen bezet’ maak je door middel van verhalen, oude postkaarten en stadsplannen op een interactieve manier kennis met de militaire geschiedenis van de grensstad en het ontstaan van de vestingen. De Leie, al eeuwenlang de economische slagader van Menen, wordt ook in de kijker geplaatst. Romantische beelden van Yvonne Serruys (1873-1953), abstracte beelden van Georges Dobbels (1910-1988) en hedendaagse sculpturen van Johan Tahon (Menen, 1965) zijn toppers. Daarnaast toont het museum enkele schilderijen van Alfred Wallecan (1894-1960). Tijdelijke tentoonstellingen worden in de galerie georganiseerd.

Oud Hollands Militair Hospitaal
Binnen de vestingmuren van een versterkte stad staan ook heel wat militaire gebouwen. De Fransen, ten tijde van de eerste grote versterkingen onder Lodewijk XIV, groepeerden heel hun militaire infrastructuur in het noordwesten van de stad. De Nederlanders daarentegen - tijdens de Hollandse periode van 1815 tot 1830 - verspreidden hun nieuwe bomvrije militaire gebouwen over heel de stad. Zo kwamen er aan de oostkant een bakkerij, een arsenaal en een hospitaal. Het hospitaal werd gebouwd in 1823, vlakbij de Kortrijkpoort en tegen het bastion van Rekkem. De stad had toen 4 stadspoorten en 11 bastions.
Het hospitaal was 87 meter lang, bijna 12 meter breed en bestond uit 11 bomvrije gewelven. Het kon 150 zieken herbergen in 13 ziekenzalen. Daarnaast was er ook ruimte voor de keuken, de apotheek, badkamer en magazijn. Na de Belgische Onafhankelijkheid in 1830 werd het gebouw gebruikt door het Belgisch leger. Eerst nog als hospitaal, later als kazerne voor het garnizoen en voor de opleiding van rekruten. In 1930 werd het gebouw overgedragen aan de stad Menen.

Duitse Militaire Begraafplaats 'Menen Wald'
Het Deutscher Soldatenfriedhof Menen is de grootste militaire begraafplaats van België uit de Eerste Wereldoorlog. Er rusten ruim 48.000 Duitse soldaten, gesneuveld tijdens de Grote Oorlog. In het midden staat een achthoekige herdenkingskapel die samen met de toegangspoort in 1957-1958 werd opgetrokken. De architect was de Duitser Robert Tischler. De oude eiken en kastanjebomen bezorgen de begraafplaats een serene sfeer. Bij de aanblik van de vele grafstenen, – symmetrisch in het gazon aangebracht – blijf je even stilstaan. Zie www.menenwald.be.

Molen ‘De Goede Hoop’
Vroeger telde Menen verschillende molens. Net buiten het stadscentrum staat ‘De Goede Hoop’, de enige overgebleven molen van de stad, gebouwd aan het einde van de 18de eeuw. Oorspronkelijk werd hij als olieslagerij gebruikt, waarbij uit oliehoudende zaden (raapzaad, koolzaad, aardnoten en lijnzaad) olie werd geperst. Later werd ‘De Goede Hoop’ tot een korenmolen omgebouwd. Hierbij wordt uit graan meel gemalen. Vandaag is enkel het korengedeelte nog in werking. Trouwens, ‘De Goede Hoop’ is een der oudste stenen molens van West-Vlaanderen. In 1981 werd de stellingmolen door de stad aangekocht. In 1992 kreeg het Stedelijk Molencomité vzw de molen in erfpacht waardoor de restauratie een jaar later kon starten. De officiële inhuldiging vond in april 1995 plaats. De molen kan bezocht worden op reservatie voor groepen.
Info: Jan Bekaert, T 0475 501 043. Zie www.molenechos.org/molen.php?AdvSearch=822 en www.wwmolens.be.

Oude sluizen
De “Oude sluizen” bevinden zich aan de Leiearm die na de Eerste Wereldoorlog werd gecreëerd. De sluizen deden tot 1990 dienst. Door de rechttrekking van de Leie in 1980 ontstond een kunstmatig eiland, thans ingericht als een aangenaam park. Hier vind je ook de internationale plezierhaven Menen-Halluin (FR). Via de loopbrug op de Oude Sluizen kan je te voet of per fiets naar het grensoverschrijdend eiland gaan.

Sint-Franciscuskerk
De kerk in haar huidige vorm dateert uit 1861. De geschiedenis gaat echter verder terug, toen de paters Kapucijnen zich hier in 1603 kwamen vestigen. Ze bouwden een klooster en een kerk. Maar… bij het Beleg van Menen honderd jaar later werd het hele complex vernield. Vanaf 1710 begon de wederopbouw. De periode van de Franse Revolutie (1789) zette het verval van het klooster in. De monniken werden verdreven en het gebouw werd voor militaire en burgerlijke doeleinden aangewend. In de 20ste eeuw maakte het vervallen klooster plaats voor een autoparking. De kerk werd gerestaureerd. Bij het barokke 18de-eeuwse altaar vind je een drieluik met ‘Onze Lieve Vrouw der Zeven Smarten’, ‘Maria Hemelvaart’ en ‘De Gegeselde Christus’.

Sint-Vedastuskerk
Dit is de hoofdkerk van Menen. In de volksmond zegt men ook wel “de grote kerk”. Het huidige gebouw met de neoclassicistische, monumentale ingang dateert uit het begin van de 19de eeuw. De onderbouw van de toren stamt nog uit het midden van de 15de eeuw. Er zijn drie beuken en drie koren. De kerk is vernoemd naar Vedastus, de bisschop van Atrecht (Arras), die een beer in zijn stad versloeg.

Vander Merschplein
Op het Vander Merschplein klopt het volkse hart van de Menenaar. Het onlangs heraangelegde plein met woonhuizen, daterend van het begin der 20ste eeuw, straalt een zekere rust en sereniteit uit. Centraal bevindt zich een grasperk met zitbanken, omgeven door kastanjebomen. Twee monumenten doen aan het militair stadsverleden herinneren: het standbeeld van generaal Vander Mersch en het oorlogsmonument van Yvonne Serruys.

Sint-Niklaaskerk Rekkem
De romaanse Sint-Niklaaskerk te Rekkem dateert uit de 12de eeuw. De romaanse toren en het transept zijn de oudste overblijvende gedeelten. Het schip met drie beuken werd in 1658-1660 opnieuw opgebouwd na een brand. De kerk werd door het geschut van Engelse en Duitse obussen in 1918 beschadigd. Later, in 1939 werd de kerk als monument gerangschikt. Dat bleek een zegen voor het gebouw. Na de Tweede Wereldoorlog besliste de Rekkemse gemeenteraad, in december 1946, om het kerkgebouw in ere te herstellen. Onlangs werd de kerk volledig gerestaureerd.

Sint-Bavokerk Lauwe
De huidige Sint-Bavokerk te Lauwe werd anno 1877-1879 in neogotische stijl opgetrokken. In de kerk zijn vier altaren terug te vinden: het hoogaltaar van patroon Sint-Bavo, de altaren van Onze-Lieve-Vrouw, van de Heilge Obertus en van de Heilige Barbara. In 2000 werd het interieur van de kerk volledig vernieuwd. Op de parking naast de kerk bevindt zich het oorlogsmonument ter ere van de slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog.

Natal – Johan Tahon (Waalvest)
Johan Tahon werd in 1965 in Menen geboren en behoort tot een nieuwe generatie Vlaamse beeldhouwers. Hij doorliep eerst de plaatselijke academie en volgde daarna een opleiding beeldhouwkunst aan de koninklijke academie in Gent. Ondertussen geniet hij internationaal bekendheid. Hij exposeerde zijn werken al in heel wat wereldsteden.
Het monumentaal beeld op de Waalvest draagt als titel: ‘Natal’. Natal betekent geboorte. Het kunstwerk bestaat uit een figuur met twee koppen. Uit de heup steekt een derde kop, met onderaan een fallus. De koppen en de fallus zijn gepolijst. Deze verwrongen, antropomorfe figuren komen vaak voor in de beeldentaal van Johan Tahon. Door de technische en materiële worsteling allerminst te verbergen, maakt Johan Tahon de kijker duidelijk dat het hier niet gaat om de realiteit, maar wel om een illusie van de werkelijkheid, de creatie van een unieke droomwereld.
Het bronzen kunstwerk is bijna 5 meter hoog en prijkt sedert het voorjaar van 2004 op de Waalvest. Dat het op de Waalvest staat, is symbolisch, tussen het cultuurcentrum en het stadsmuseum.
In het Stadsmuseum ’t Schippershof kan je nog andere beelden van Johan Tahon bekijken.

De Profeet – Willem Vermandere (Waalvest)
Willem Vermandere werd geboren te Lauwe (Groot-Menen) in 1940. Hij is bij het grote publiek vooral bekend als zanger. Je kent ongetwijfeld zijn liedjes zoals ‘Blanche en zijn peird’ en ‘Klein ventje van Elverdinge’. Daarnaast is hij dagelijks actief als plastisch kunstenaar. Hij tekent, etst, schildert, kapt en assembleert beelden.
Grote stenen beelden om buiten te zetten met hun voeten in de klei en hun hoofd onder de lage wolken. Hij schept vreemde zinnelijke wezens, die hijzelf titanen noemt.
‘De Profeet’ of ‘De gezant van Los Alfalques’ werd in 1980 aangekocht op initiatief van het Yvonne Serruyscomité. Het monumentale beeld is gekapt uit een blok arduin.
Willem Vermandere was pas begonnen met een nieuw werk toen in Spanje de gasramp gebeurde. Zijn sterk meevoelen in de angst en in het verdriet van de slachtoffers wilde hij tot uiting brengen in dat beeld. De kunstenaar heeft hier gewroet en geworsteld om zijn medeleven vorm te geven.

Oorlogsmonument – Yvonne Serruys (Vander Merschplein Menen)
Het oorlogsstandbeeld van Yvonne Serruys is geen traditioneel oorlogsmonument. Het laat niet de heldhaftige soldaat zien, maar het onherstelbare verdriet van hen die achterblijven. Yvonne Serruys ontwierp twee allegorische vrouwenfiguren. Een gevleugelde figuur in krijgsornaat met palmtak en een laurierkrans in de hand staat symbool voor de overwinning. Ze strekt haar vleugels uit over een jonge vrouw die treurt. De wenende jonge vrouw symboliseert de pijn en de rouw van de achtergeblevenen.
Het waren de oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog die Yvonne Serruys hadden gevraagd om een oorlogsstandbeeld te ontwerpen en te beeldhouwen. Het monument werd in 1921 ingehuldigd op de Grote Markt waar het aanvankelijk stond.
Het monument zorgde voor heel wat herrie rond de naaktheid van de treurende vrouw. Zo werd het de collegestudenten verboden voor het monument te passeren.
In 1968 werd het monument verplaatst naar het Vander Merschplein.
Yvonne Serruys werd geboren in Menen in 1873. Ze leerde aanvankelijk schilderen bij Emile Claus. Maar haar ware roeping was de beeldhouwkunst. Ze volgde een opleiding en trok naar Parijs. Daar maakte ze furore met haar realistische, romantische beelden. Heel bijzonder is het feit dat ze als vrouwelijke beeldhouwer heel wat opdrachten kreeg voor monumenten. Ook vandaag nog staan beelden van Yvonne Serruys in de publieke ruimte: in Gent, Rijsel, Parijs en Rome. Yvonne Serruys overleed in 1953 in Parijs.
In ‘t Schippershof, het stadsmuseum van Menen, kan je veel meer werken ontdekken van Yvonne Serruys.

Ruiter – Stephan Balkenhol (Bevrijdingsplein)
De Duitse beeldhouwer Stephan Balkenhol (°1957) groeide op in Kassel. Hij leeft en werkt in Karlsruhe en Meisenthal.
Zijn sculpturen tonen mensen, dieren en bouwwerken, soms op een surrealistische wijze gecombineerd. Mannen en vrouwen, in gewone omstandigheden, staan centraal in zijn kunstwerken.
Zijn grof gehakte en kleurig beschilderde houtsculpturen zijn evenwel z'n handelsmerk geworden. Typerend voor zijn stijl is dat beeld en sokkel uit hetzelfde materiaal zijn vervaardigd. Daardoor lijken ze uit één stuk gemaakt.
In de jaren ’90 werkte Balkenhol ook rond dieren: mens en dier naast elkaar. Dieren vergezellen vaak en benadrukken dikwijls de mens. Het kunstwerk ‘Ruiter’ is hiervan een voorbeeld: ruiter en paard worden op een figuratieve wijze uitgebeeld. Het bronzen ruiterstandbeeld staat sedert 2006 op het Bevrijdingsplein, geïntegreerd in het vernieuwde stationsplein van Menen.

S.N.–N.M.–08 – Dirk Braeckman (Stadhuis Menen)
Dirk Braeckman (Eeklo, 1958) is één van onze bekendste kunstfotografen. Typisch voor zijn werk zijn de grote donkere beelden met onbestemde ruimtes en ondoorgrondelijke situaties.
De reusachtige digitale fotoprint op Japans zijdepapier die hij in 2008 maakte voor het totaal vernieuwde stadhuis, weerspiegelt (letterlijk) die sfeer. Het beeld toont een barokke spiegel en de spiegeling van wat een lifthal in een oud appartementsgebouw lijkt te zijn. Het biedt een bevreemdend beeld, een soort trompe l’oeil.
Het kunstwerk neemt een prominente plaats in. Het werd geplaatst in een nieuwe trappenhal die de verbinding maakt tussen het 18de-euwse en 19de-eeuwse deel. Het flinterdunne werk is rechtstreeks aangebracht op de muur, het ziet er uit als een fresco. Het fotowerk zorgt voor een moment van verstilling in een gebouw dat vol zit van sporen uit het verleden.
Beeldengroep “Ik?- Ik?”, Marijke HENKENS (Bruggestraat)
Marijke Henkens werd geboren in 1962. Ze is regentes Plastische Opvoeding en woont in Beringen.
De beeldengroep ‘Ik?-Ik?’in brons werd bij het Psychiatrisch Centrum O.L.Vrouw van Vrede in de Bruggestraat geplaatst in 2002
Tekst door de kunstenares zelf geschreven:
“De beeldengroep ‘IK? – IK?’ in het Psychiatrisch Centrum O.L.Vrouw van Vrede stelt de psychiatrische patiënt en de mensen rondom hem voor.
- de psychiatrische patiënt die in zichzelf gekeerd moeilijk te begrijpen maar toch vaak heel normaal is;
- de moeder, de naaste familie en vrienden die hopeloos, radeloos zijn, niet wetend hoe ze hun naaste, hun beminde moeten helpen;
- de hulpverlener die zich zeker voelt in zijn vak, kordaat is en al het mogelijke doet om de patiënt te helpen;
- er zijn ook mensen die berusten in de situatie, de patiënt nemen zoals hij is en er het beste van proberen te maken;
- daartegenover staan echter ook mensen die zich van de patiënt afkeren. Uit ongemak? Uit non-interesse? Uit…?
Mijn bronzen beelden zijn steeds reflecties van de maatschappij. Wat zie ik in de wereld rond mij? Waardoor word ik aangegrepen?
Dit resulteert helaas vaak in ‘lelijke’ beelden, althans in esthetische zin. Angst, hopeloosheid en verdriet worden in mijn beelden uitgedrukt door opengesperde monden en ogen, verwrongen gezichten en ledematen. Door het weglaten van onderdelen die niet belangrijk zijn voor het weergeven van de gevoelens vergroot ik nog meer de expressiviteit. Ik hoop dat ik de toeschouwer een kijk op de wereld geef, dat ik hem ontroer, verbaas, confronteer, maar ook plezier laat beleven, troost geef en laat fantaseren.”
Meisje met kangoeroe, Jean COENEN (Bruggestraat)
Jean Coenen werd geboren te Etterbeek in 1945. Deze Waalse kunstenaar werkt en woont te Peissant (Henegouwen). Hij kreeg zijn opleiding aan de Kunstambachtsschool te Maredsous en bij Rik Poot aan Ter Kameren Brussel. Hij is leraar beeldhouwen aan de Academie van Charleroi en daarnaast ook zelfstandig beeldhouwer.
Hij werkt vooral gestileerd figuratief in brons, en dat doet hij in zijn eigen atelier en bronsgieterij. Het beeld werd in 2000 geplaatst vóór de Stedelijke Academie in de Bruggestraat.
Hij modelleert zijn vormen hoofdzakelijk met wasplaten en giet al zijn werken zelf.
Sculptuur (rood), Antoon HANSSENS (Oude Leielaan)
De kunstenaar werd geboren te Geluwe in 1941. Hij volgde studies aan de Normaalschool te Torhout, en een opleiding B3/B1 Nederlands te Gent. Zijn kunstvorming genoot hij aan de Muziekacademie te Menen (Notenleer en Muziekgeschiedenis) en aan de Stedelijke Academie voor beeldende kunsten (afdeling Keramiek en Binnenhuis). Is leraar aan het V.T.I. te Kortrijk. Zijn abstracte rode sculptuur uit polyester werd in 1976 in de Oude Leielaan geplaatst.
Maankijkster, Piet VANNESTE en Giraf, Piet VANNESTE (Oude Leielaan 2x)
Kortrijk in de afdeling ‘Sierkunst’ en verder aan de Stedelijke Academie voor beeldende kunsten te Menen (Keramiek). In zijn werk hecht hij veel belang aan de lijn, de kleur en het volume. Zijn beeld in polyester ‘MAANKIJKSTER’ werd in 1975 in de Oude Leielaan geplaatst. Iets verder in de Oude Leielaan werd van Piet Vanneste in 1975 een ander beeld in polyester geplaatst, nl. ‘GIRAF’. Het rode beeld stelt in een lenige lijn een gestileerde giraf voor. Het werd reeds enkele keren, na schade door vandalisme, hersteld.
Stoerheid, Bernard LESAGE (Oude Leielaan)
Bernard Lesage werd geboren te Menen in 1952. Zijn opleiding kreeg hij aan het Sint-Lucasinstituut te Gent. Daarnaast volgde hij ook de volledige cyclus aan de Stedelijke Academie voor beeldende kunst te’ Menen. Hij werd tweemaal laureaat van de stad Menen voor zijn keramiek en kreeg een ‘Pro Civitate’-vermelding. Zijn beeld ‘Stoerheid’ in witte polyester spreekt o.m. door zijn gedrukt volume uiteindelijk voor zichzelf. De stoerheid wordt er a.h.w. automatisch in uitgedrukt.
Zittend Naakt, Henk DELABIE (Plaats, Rekkem)
Henk Delabie werd in 1966 en woont en werkt in Geluwe. Zijn kunstvorming genoot hij aan de Hogeschool te Gent. Hij is docent beeldhouwen aan de Stedelijke Academie voor beeldende T.I. te Kortrijk. ‘Zittend naakt ‘ werd in 2000 geplaatst te Rekkem, op de Plaats, tegenover het gemeentehuis. Het betonnen beeld stelt een gebald zittend naakt met een opgetrokken been voor.
Heersen, Inge DE WILDE (Lauwbergstraat, Lauwe)
Inge De Wilde werd in 1957geboren te Kortrijk. Haar kunstvorming volgde ze aan het Sint-Lucasinstituut te Gent. Het bronzen beeld ‘Heersen’ stelt een vogel voor in een betrekkelijk hautaine houding, snavel vooruit en vleugels opengespreid waardoor zijn (over)heersende kenmerken duidelijk blijken. Het beeld werd in 2000 geplaatst bij de ingang van de Stedelijke Bibliotheek in de Lauwbergstraat te Lauwe.
- Sint Niklaaskerk Rekkem (sinds 20/02/1939)
- Belfort Menen (sinds 20/02/1939)
- Stadhuis Menen (sinds 29/11/1943)
- Stenen windmolen "De Goede Hoop" Kortrijkstraat (sinds 14/04/1944)
- Huis Rijselstraat 10 (13/05/1976)
- Rijselstraat 53 (met inbegrip van de Rococotrap en trapzaal) en 55, en de inrijpoorten van de huizen Rijselstraat 51 a en 57 in Menen (sinds 04/11/1976)
- Rijselstraat 71 - 73: Sint-Joriskliniek zuidwestgevel en bedaking van de oudste vleugel (tweede helft 17de eeuw), het poortje (afsluitsteen gedateerd 1628) in de noordoostvleugel (sinds 04/03/1977)
- Sint Jorisaltaar in de Sint Franciscuskerk (sinds 04/03/1977)
- Woonhuis van de kasteelhoeve Haute Cense, Grondwetstraat 101 in Menen (sinds 13/01/1978)
- Omgeving rond het woonhuis van de kasteelhoeve Haute Cense in Menen (sinds 13/01/1978)
- Sint Vedastuskerk (sinds 12/01/1987)
- Sint Franciscuskerk (sinds 12/01/1987)
- Oude vestingmuren in Menen: Bastion nr. 3, de courtine en de rechterflank en face van bastion nr. 4. Blekerijvesting nl. linkerface en flank van bastion nr. 8, de courtine, de rechterflank en face, en een gedeelte van de linkerface van bastion nr. 9, bastion nr. 10 (sinds 13/01/1992)
- Huis Cappelle met de zes schamppalen - Oude Leielaan Menen (sinds 13/01/1992)
- Schippershof Rijselstraat 75-77 te Menen (sinds 13/01/1992)
- Rijselstraat 57 te Menen (sinds 13/01/1992)
- Rijselstraat 9 te Menen (sinds 13/01/1992)
- Koningstraat 51 te Menen (sinds 13/01/1992)
- Olieslagmolen in de Fabiolalaan 68 te Menen (sinds 13/01/1992)
- Tabaksfabriek (sinds 13/01/1992)
- Stedelijke Academie voor Beeldende Kunsten (sinds 12/10/1993)
- Kazerne of Militair Hospitaal, Leopoldplein 12 (als monument), Menen, eerste afdeling sectie E perceelnummer 1007N30 (deel)
- Leopoldplein (als stadsgezicht), Menen, eerste afdeling, sectie E (sinds 23/02/2001)
- De vestingmuur, i.e. gedeelten van de rechterflank en face van bastion nr. 2 en een deel van de courtine tussen bastion 1 en 2 (als monument), Vaubanstraat, Menen, 1ste afdeling sectie E, perceelnr. 1007S29 (deel) en percelen zonder nr. (sinds 23/02/2001)
- Vestingsmuur met vier ondergrondse kazematten, i.e. gedeelten van de linkerface, de rechterface- en flank van bastion nr. 11, achter de woningen Waalvest 41-53 (als monument), Menen, Waalvest, 1ste afdeling, sectie E, perceelnrs. 1005T22 (deel) en 1005V22 (deel) (sinds 23/02/2001)
- Restant van een vestingmuur met ondergrondse kazemat, i.e. een gedeelte van de courtine tussen bastion nr. 10 en 11, in de tuin van de woning Rijselstraat 104 (als monument), Menen, Rijselstraat 104, 1ste afdeling sectie E, perceelnr. 1005R22 (deel) (sinds 23/02/2001)
- Restant van een vestingmuur, periode Vauban (1679), in de tuin van de woning (als monument), Menen, Rijselstraat 108, 1ste afdeling, sectie E, perceelnr. 1005/3B (deel) (sinds 23/02/2001)
- De ondergronds kazemat, deel uitmakend van bastion nr. 10 (als monument), Menen, Rijselstraat 93, 1ste afdeling, sectie E, perceelnr. 961T21 (deel) (sinds 23/02/2001)
- De vestingmuur en 9 bovengrondse kazematten i.e. de linkerface, de rechterface en flank van bastion nr. 9, achter de woningen, gelegen Blekerijvesting (als monument), Menen, eerste afdeling, sectie E, perceelnrs. 988D4 (deel), 988E4 (deel), 988F4 (deel), 988H2 (deel), 988L3 (deel), 988L4 (deel), 988R (deel), 988W3 (deel) (sinds 23/02/2001)
- De vestingmuur en 22 boven elkaar gelegen kazematten, i.e. rechterface van bastion nr. 8 (als monument) te Menen, Oude Leielaan, eerste afdeling, sectie E, perceelnr. 960 M (deel) (sinds 23/02/2001)
- Vestingmuur en kazematten, een gedeelte van de rechterflank van bastion nr. 4 (als monument), Menen, Benediktinessenstraat, aan Park Ter Walle, 1ste afd., sectie E, perceelnrs. 1008G11 (deel), 1008K71 (deel), 1008Y55 (deel) (sinds 23/02/2001)
- Het wapenarsenaal (als monument), Menen, Vaubanstraat, 1ste afd., sectie E., perceelnr. 1007L18 (sinds 23/02/2001)
- Het stadhuiscomplex met inbegrip van het schuilkeldercomplex onder de Grote Markt (sinds 18/07/2003)
- De burgerwoningen in de Stationsstraat 56-60
- Klooster Onze-Lieve-Vrouw van Vrede - Zusters Benedictinessen in de Benediktinessenstraat 9 (sinds 30/06/2005)
- Het herenhuis in de Ieperstraat 30 (sinds 30/06/2005)
- Het boerenhuis van de hoeve in de Boerendreef 50 (sinds 30/06/2005)
- Het woonhuis in de Kerkstraat 19 (sinds 30/06/2005)
- Het postgebouw in de Poststraat 1 (sinds 30/06/2005)
- Het winkel-woonhuis in de Rijselstraat 63 (sinds 30/06/2005)
- Het oude sluizencomplex met stuw- en schutsluizen op de Leie, inclusief de gedenkplaat "1944" in de Sluizenkaai zonder nummer (sinds 30/06/2005)
- Het Badhuis in de Sluizenkaai 75 (sinds 30/06/2005)
- De woonhuizen in de Benediktinessenstraat 8-18 (sinds 30/06/2005)
- Het boerenhuis en poortgebouw van het z.g. "Kasteelhof" in de Kasteeldreef 2 te Rekkem (sinds 30/06/2005)
- De hoeve z.g. "Goed te Boenaerde", bestaande uit woonhuis, stalvleugel, schuur, wagenhuis in de Rekkemstraat 89 (sinds 30/06/2005)
- De kapel in de Dronckaertstraat +201 (sinds 30/06/2005)
- Het woonhuis in de Larstraat 10 (sinds 30/06/2005)
- Het gemeentehuis in de Lauweplaats 21 (sinds 30/06/2005)
- Sint-Jan de Doperkerk, naar ontwerp van J. Lantsoght in Guido Gezellelaan 121 (sinds 30/06/2005)
- Het kruisbeeld in de Dronckaertstraat +586 (sinds 30/06/2005)
- De schuur, bakhuisje, wagenkot en bijhorende roterij van de hoeve in de Wervikstraat 400 (sinds 30/06/2005)
- Het herenhuis in de Waalvest 7 (sinds 30/06/2005)
- Duitse Militaire Begraafplaats 'Menenwald' (sinds 21/01/2009)